7 روش برای داشتن اسپرم سالم
شما تنها با نگاه کردن به مایع منی خود نمی توانید تشخیص دهید که اسپرم های شما سالم است یا خیر. تنها راه تشخیص سلامت اسپرم ها آنالیز مایع منی است. به گفته ی متخصص غدد مرکز باروری تگزاس آمریکا: «برای اطمینان از سلامت اسپرم باید از اسپرم شما نمونه برداری شده و نمونه ی مربوطه زیر میکروسکوپ با دقت بررسی شود». دلیل این امر آن است که مشکلات اسپرم با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند و تشخیص سلامت اسپرم ها کاری نیست که شما بتوانید آن را در خانه انجام دهید.
بر اساس گفته ی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، یک آنالیز نرمال مایع منی شامل موارد زیر است:
- غلظت اسپرم: حدود 16 میلیون اسپرم در هر سی سی مایع منی
- میزان تحرک اسپرم: حداقل 30%
- مورفولوژی اسپرم: حداقل 4% اسپرم ها دارای ساختار نرمال باشند
عکس جواب آزمایش اسپرم نرمال را ببینید.
پزشکان در آزمایشگاه، سلامت اسپرم شما را با توجه به این فاکتورها بررسی می کنند. قبل از ویزیت، می توانید با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود به سلامت اسپرم هایتان کمک کنید. پزشک موظف است تا تمام اطلاعات درباره ی سلامت و مشکلات اسپرمتان را در اختیار شما قرار دهد؛ اما در صورتی که هر سؤالی در این باره داشتید، می توانید با او در میان بگذارید. همچنین، فاکتورهای متعددی در سبک زندگی وجود دارد، که می توانند تأثیرات مهمی در سلامت اسپرم داشته باشد. خوشبختانه این موارد تا حدود زیادی به خودتان مربوط می شود و تنها در حدود 3 ماه نتیجه ی مثبت، خود را نشان می دهد.
پزشکان در آزمایشگاه، سلامت اسپرم شما را با توجه به این فاکتورها بررسی می کنند. قبل از ویزیت، می توانید با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود به سلامت اسپرم هایتان کمک کنید. پزشک موظف است تا تمام اطلاعات درباره ی سلامت و مشکلات اسپرمتان را در اختیار شما قرار دهد؛ اما در صورتی که هر سؤالی در این باره داشتید، می توانید با او در میان بگذارید. همچنین، فاکتورهای متعددی در سبک زندگی وجود دارد، که می توانند تأثیرات مهمی در سلامت اسپرم داشته باشد. خوشبختانه این موارد تا حدود زیادی به خودتان مربوط می شود و تنها در حدود 3 ماه نتیجه ی مثبت، خود را نشان می دهد.
ساختار اسپرم سالم چگونه است؟
به گفته ی متخصص، برای مشخص کردن اسپرم سالم، پزشک در درجه ی اول 3 فاکتور را در نظر دارد: تعداد اسپرم (تعداد اسپرم در واحد ثابت مایع منی)، تحرک اسپرم (درصد اسپرم هایی که زنده و شناور هستند) و مورفولوژی اسپرم (درصد اسپرم هایی که شکل و اندازه ی نرمال دارند).
متخصص اندوکرینولوژی و باروری از مرکز باروری دانشگاه کلمبیا توضیح می دهد: «یک متخصص آندرولوژی با مشاهده ی اسپرم در زیر میکروسکوپ، به دنبال تحرک دم اسپرم به منظور شنا در مسیر مستقیم می باشد. همچنین این متخصص باید به سر اسپرم توجه کرده تا شکل نرمال (اشکی) داشته باشد. دم اسپرم باید بلند بوده و در مایع منی به نرمی حرکت کند.»
نشانه های یک اسپرم سالم
ایجاد تغییر در میزان کیفیت اسپرم شما، به زمان زیادی احتیاج ندارد. برخی از پزشکان بر این باورند که ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی، می تواند تأثیرات خود را تا 3 ماه آینده نشان دهد. با توجه به مواردی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم، تا زمان آمدن نتیجه و بررسی آن توسط پزشک، می توانید خودتان تا حدودی سلامت اسپرم خود را تخمین بزنید.
داشتن کمر باریک
نیازی نیست که سیکس پک داشته باشید! اگر شکم بزرگی ندارید احتمالاً اسپرم شما از سلامت بالایی برخوردار است. محققین هلندی کشف کرده اند که مردانی که دور کمر آنها بیشتر از 40 اینچ است، اسپرمشان دارای غلظت پایین تری بوده و تعداد اسپرم های متحرک در این افراد نیز نسبت به افراد لاغرتر کمتر است. البته، همچنان مشخص نیست که علت کیفیت پایین تر اسپرم در افراد دچار اضافه وزن در ناحیه شکم چیست. اما این باور وجود دارد که اضافه وزن در این نواحی، ممکن است روی ترشح هورمون های جنسی و تشکیل اسپرم تأثیر بگذارند.
داشتن چهره ای زنانه
خبر خوب برای همه ی آنهایی که قیافه ی چندان خوبی ندارند: داشتن چهره ای مردانه می تواند نشانه ی پایین تر بودن کیفیت اسپرم باشد! محققان فنلاندی و اسپانیایی دریافتند که مردانی که چهره ی آنها از نظر عموم جامعه مردانه تر است (صورت و فک پهن تری دارند) معمولاً دارای کیفیت منی پایین تری نسبت به مردانی با چهره ی زنانه هستند.
دلیل احتمالی این موضوع: یک توضیح تئوری به نام «نظریه مبادله کالا به کالا» برای این موضوع مطرح شده است که به طور خلاصه بیان می کند: میزان انرژی اختصاص یافته به منابع تولید مثل در هر مرد، مقدار ثابتی است و این انرژی باید بین موارد متعددی تقسیم شود. بنابراین، اگر مردی انرژی بیشتری روی سیستم ساخت مایع منی خرج کرده باشد، ممکن است منابع کمتری برای شکل گیری نشانه های جذاب جنسی (مثل مردانگی صورت) برای او باقی مانده باشد!
مصرف ماهی
محققین دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسیدند که مردانی که از گوشت های فرآوری شده استفاده می کنند، اسپرمشان به طرز چشمگیری از غلظت پایین تری برخوردار است. از سوی دیگر، افرادی که بالاترین مصرف ماهی را دارند (مخصوصاً ماهی سالمون و تن)، دارای غلظت اسپرم بسیار بالاتر (65% بیشتر) نسبت به گروه قبلی بوده اند. علت این امر را می توان در وجود مقادیر بالای امگا 3 در ماهی پیدا کرد. زیرا این گروه از اسیدهای چرب، در تولید اسپرم نقش دارند. بنابراین برای بالا بردن کیفیت اسپرم خود، می توانید چند وعده غذاهای دریایی را به وعده های غذایی خود اضافه کنید.
پوشیدن لباس زیر تنگ
بیشتر افراد در شورت های تنگ راحت نیستند؛ اما علت مهم دیگری که برای پرهیز از این شورت ها وجود دارد، این است که لباس زیر تنگ می تواند باعث خفه شدن اسپرم های شما شود. در یکی از تحقیقاتی که در سال 2018 در دانشگاه هاروارد انجام شد، این نتیجه بدست آمد که مردانی که به جای شورت های تنگ از شورت های لنگه دار آزاد استفاده می کردند، دارای غلظت اسپرم بالاتر (25% بیشتر) و تعداد اسپرم بیشتر (17%) بوده اند.
پوشیدن شورت های آزاد و راحت، می تواند باعث پایین آمدن دمای بیضه (در مقایسه با شورت های تنگ) شده و در نتیجه، باعث ارتقاء کیفیت مایع منی شود. همچنین، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد افزایش دمای بیضه، می تواند در فرآیند تولید اسپرم اختلال ایجاد کند. بنابراین، اگر می خواهید از کیفیت اسپرم خود اطمینان حاصل کنید، اجازه دهید اندام تناسلی شما نفس بکشد.
ورزش منظم
محققین دانشگاه هاروارد دریافتند که مردانی که حداقل 15 ساعت در هفته را به ورزش عادی یا سنگین اختصاص می دهند، دارای غلظت اسپرم بالاتری نسبت به مردانی هستند که هیچ نوع ورزشی در برنامه ی هفتگی خود ندارند. ورزش نه تنها به کاهش وزن شما کمک می کند (که خود به خود منجر به ارتقاء سلامت سیستم تولید مثل شما می شود)، بلکه طبق باور برخی از محققین، ورزش می تواند باعث پخش شدن آنتی اکسیدان ها در سراسر بدن شما شود. بنابراین، ورزش منظم از آسیب رسیدن به اسپرم های شما، توسط رادیکال های آزاد نیز جلوگیری می کند.
صدای نازک
مردانی که صدایی بم و خش دار دارند، غالباً دارای کیفیت اسپرم پایین تری می باشند. محققین کشف کرده اند که با وجود اینکه زنان صداهای بم، خش دار و خشن را جذاب تر قلمداد می کنند، اما این مردان دارای غلظت اسپرم پایین تری در مایع منی می باشند. بالا بودن سطح تستسترون، می تواند توضیح مناسبی برای توجیه این موضوع باشد. تستسترون با مواردی مثل چهره ی مردانه و صدای بم در ارتباط است، اما بالا بودن سطح آن می تواند باعث سرکوب اسپرم های شما شود.
پرهیز از ظروف پلاستیکی
شاید بسته بندی کردن لازانیای اضافه در یک نایلون فریزر یا ظرف پلاستیکی راحت به نظر برسد، اما باید حواستان باید به آسیب این ظرف ها به سلامت اسپرم شما باشد. علت این امر وجود یک ترکیب شیمیایی در ظروف پلاستیکی به نام بیسفنول-A (BPA) است، که با گرم شدن این ظروف می تواند وارد غذا شود. محققان دانمارکی کشف کردند که مردانی که بالاترین سطح BPA در ادرار آنها مشاهده شده است، اسپرم هایشان به طور چشمگیری در مقایسه با سایرین از تحرک کمتری برخوردار است.
دانشمندان درباره ی علت دقیق این سرکوب شدگی اسپرم در اثر BPA مطمئن نیستند، اما این باور وجود دارد که BPA ممکن است روی فعالیت استروژن و آندروژن در بیضه ها تأثیراتی داشته باشد و این امر می تواند جلوی تولید عادی اسپرم را بگیرد. بنابراین، پیش از اینکه غذای خود را گرم کنید، بهتر است آن را به یک ظرف غیر پلاستیکی منتقل کرده، تا از ورود سموم خطرناکی مثل BPA به غذا و در نهایت بدن خود پیشگیری کنید.